Periodiek verrekenbeding in samenlevingsovereenkomst

Onlangs heb ik in bezwaar een aanslag schenkbelasting van ruim €87.000 kunnen verminderen naar nul. Het ging om een samenlevingsovereenkomst die was ontbonden. Hieronder leg ik uit wat hier precies aan de hand was.

Onlangs heb ik in bezwaar een aanslag schenkbelasting van ruim €87.000 kunnen verminderen naar nul. Het ging om een samenlevingsovereenkomst die was ontbonden. In het kader van de ontbinding had de ex-partner van mijn klant naast een periodieke alimentatie-uitkering een eenmalig bedrag van €500.000 betaald aan mijn klant. De belastingdienst heeft een aanslag schenkbelasting opgelegd over deze €500.000.

In de samenlevingsovereenkomst was een jaarlijks inkomensverrekenbeding opgenomen. In bezwaar heb ik aangevoerd dat de eenmalige uitkering een verrekening betreft van het nooit uitgevoerd periodiek inkomensverrekenbeding.

Gezien de formulering van het beding moest deze worden opgevat als een wederkerig verplicht verrekenbeding van inkomens met een gelijke verdeelfactor tussen partners. Conform jurisprudentie (voor gehuwden) stemt een verplicht wederkerig verrekenbeding in economisch opzicht overeen met een algehele gemeenschap van goederen. Het gevolg van die opvatting is dat moet worden gehandeld alsof voor ontbinding van het huwelijk een economische algehele gemeenschap van goederen bestond. Mijn stelling was dat het gelijkheidsbeginsel vereist dat deze jurisprudentie tevens van toepassing is op de ontbinding van samenlevingscontracten met een gelijksoortig verrekenbeding. Materieel is dit een gelijkwaardige situatie. Er wordt daardoor niet voldaan aan de voorwaarden van een schenking. Door de economische gemeenschap tijdens de samenleving vindt er bij de ontbinding van het samenlevingscontract geen verarming van de schenker en verrijking van de begiftigde meer plaats. De belastingdienst is in de bezwaarfase mee gegaan in deze redenatie.

In mijn praktijk zie ik vaker dat inkomensverrekenbedingen niet goed worden begrepen. Men denkt onder voorwaarden te zijn gehuwd, maar met een onuitgevoerd periodiek verrekenbeding blijken ze feitelijk in gemeenschap te zijn gehuwd.