Gelukkig wordt de afschaffing van de dividendbelasting nu toch heroverwogen, lees doorgestreept. Uitgerekend de buitenlandse aandeelhouders van Unilever voorkwamen dat dit onbehouwen plan wetgeving wordt.
Een ander onbehouwen plan wat het kabinet op Prinsjesdag uit de hoge hoed toverde, is de wens om leningen groter dan een € 0,5 miljoen aan de directeur grootaandeelhouder te gaan belasten (vanaf 2022). De redenatie is dat deze leningen al zijn geconsumeerd en de belastingheffing onterecht wordt uitgesteld. Het helpt waarschijnlijk ook niet mee dat in de praktijk een dubieus adviesproduct is ontstaan, waarin gesteld wordt dat leningposities eigenlijk verjaarde dividenduitkeringen kunnen betreffen, die belastingvrij zouden kunnen worden afgeboekt in het eigen vermogen.
In veel gevallen is de lening aan de dga echter helemaal niet geconsumeerd. Veel dga’s hebben hun B.V. bijvoorbeeld gebruikt om hun eigen woning te financieren. Ook worden in privé aangekochte beleggingen vanuit de B.V. gefinancierd. Hierbij kun je inderdaad belastingheffing (heel) lang uitstellen en/of belastingheffing optimaliseren. Maar er is van meet af aan zekerheid gesteld en is er geen sprake van het consumeren van de lening.
Dat er dga’s zijn die onder onzakelijke voorwaarden van hun B.V. hebben geleend kan overigens niet worden ontkend. Het zijn vaak uit de hand gelopen gevallen waarin bewust of uit onwetendheid opnames als lening worden verantwoord, terwijl dit eigenlijk dividenduitkeringen of loon had moeten zijn. Ik kom daarbij in de praktijk gevallen tegen waarin niet eens een leningsovereenkomst aanwezig blijkt te zijn geweest.
Echter de belastingdienst heeft al instrumenten om hier tegen op te treden. Bij het aangaan van een lening met de eigen B.V. moet de dga zakelijk handelen en moeten er dus afspraken worden gemaakt over de rentevergoeding, het stellen van zekerheden (bijvoorbeeld pand- of hypotheekrecht) en aflossingen. Indien blijkt dat een lening onzakelijk is of er onzakelijke voorwaarden worden gehanteerd, kan de belastingdienst optreden en in een vaststellingsovereenkomst een aflossingsschema en rentebetalingen afspreken, op straffe van een dividenduitkering.
Het plan om leningen van dga’s boven een bepaald bedrag standaard te gaan belasten doet geen recht aan de dga’s die hun leningen netjes hebben geregeld. Het is een te grove maatregel waarin de goeden lijden onder de slechten. Weliswaar pas vanaf een €0,5 miljoen, maar het is principieel niet juist. Effectbestrijdingsmaatregelen zijn meer op zijn plaats. Bijvoorbeeld door de voorwaarden voor het aangaan en houden van een lening aan te scherpen, onder andere door het vereisen van concrete zekerheidsstellingen en/of kredietwaardigheidstoetsen.